Digitalisering maakt het mogelijk om de huidige grenzen in de supply chain te verleggen. Blockchain is een van de belangrijkste instrumenten die we daarvoor kunnen inzetten. Dat is de conclusie van het Supply Chain Excellence Leadership Platform (SCELP) op basis van de bijeenkomst op 8 oktober over digitalisering. “Deze technologie stelt ons in staat om onze informatie- en geldstromen gelijktijdig te optimaliseren. Daarmee kunnen we de transparantie en het vertrouwen in de supply chain enorm vergroten.”

Blockchain maakt het mogelijk om in een restaurant nauwgezet te achterhalen welke visser op welke zee dat stukje wilde zalm dat op je bord ligt, heeft gevangen. “Waarom zou je  alleen de chefkok een fooi geven? Hij is slechts de laatste schakel in de keten. Met blockchain staat onomstotelijk vast welke visser aan het begin van de keten staat.  We kunnen ook die visser belonen”, stelt Alex Dowdalls, managing director van adviesbureau Axveco. Hij vertelt de deelnemers van SCELP wat met blockchain allemaal mogelijk is.

 Alex Dowdalls

Programmeerbaar geld

Wat blockchain-technologie zo interessant maakt voor toepassingen in de supply chain, is de mogelijkheid om de informatiestroom en de geldstroom te combineren. De geldstroom was traditioneel het domein van de banken. Optimaliseren van de geldstroom leek daardoor onmogelijk. Dat is veranderd met de opkomst van blockchain. “We kunnen nu allerlei leuke dingen doen. Denk aan programmeerbaar geld”, zegt Dowdalls.

Voor programmeerbaar geld zijn ‘smart contracts’ nodig: een set van business rules die zijn vastgelegd in de blockchain. Een bedrijf dat bijvoorbeeld wil inkopen bij zijn leverancier, kan dan het te betalen bedrag alvast inleggen. De leverancier ziet dat geld, maar kan er nog niet bij. Pas als zijn zending is ontvangen door het bedrijf, komt dat geld beschikbaar. “Dat is eigenlijk een vorm van gelijk oversteken”, legt Dowdalls uit. “Maar er zijn meer mogelijkheden. Denk aan een schip met goederen uit India. Elke keer als de blockchain vastlegt dat het schip onderweg een mijlpaal is gepasseerd, wordt automatisch een deel van het verschuldigde bedrag overgemaakt.”

Geen accountants meer nodig

Met blockchain kan eenduidig en onomstotelijk worden vastgelegd waar goederen vandaan komen. Daarmee wordt de supply chain transparant. En dat is een belangrijke bron voor vertrouwen. “Met name in de internationale handel bestaat veel wantrouwen tussen handelspartners”, verklaart Dowdalls. “We hebben de afgelopen eeuwen een hele documentenstroom opgetuigd om voor vertrouwen te zorgen. We hebben allerlei instanties ingesteld om die documenten te controleren, omdat de informatie- en geldstromen gescheiden zijn. Met blockchain hebben we al die accountants en mensen op finance niet nodig. We kunnen onze informatie- en geldstromen gelijktijdig optimaliseren.”

We hebben niet alleen minder accountants nodig, maar ook minder advocaten. Nu zijn die nodig om de gemaakte afspraken in het handelsverkeer te interpreteren. Als die afspraken zijn vastgelegd in smart contracts, kan over de interpretatie geen discussie meer bestaan, stelt Dowdalls. “Door blockchain-technologie in te zetten, wordt de drempel om te frauderen aanzienlijk hoger. Het aantal fouten neemt af en dus ook de herstelkosten. Bovendien verliezen we minder tijd. De hele keten krijgt sneller betaald.”

Grenzen verleggen met digitalisering

Blockchain is slechts één van de nieuwe technologieën die bedrijven kunnen inzetten om hun supply chain te digitaliseren. Digitalisering is nodig om de huidige grenzen te verleggen. Edwin van den Meerendonk, vice president European supply chain bij Walt Disney, geeft uitleg namens de werkgroep die het thema heeft voorbereid. “In de supply chain maken we voortdurend trade-offs tussen bijvoorbeeld kosten en servicelevel, tussen efficiëntie en responsiviteit. Wie de responsiviteit wil vergroten, moet inleveren op efficiëntie. Innovatie maakt het mogelijk om beide te vergroten. Digitalisering is daarvan een voorbeeld.”

Kennis vergroten

Tijdens de bijeenkomst werd duidelijk dat diepgaande kennis over blockchain ontbreekt bij de supply chain professionals. De vraag is hoeveel kennis de SCELP-leden zelf moeten hebben om de technologie te kunnen toepassen. Veel, stelt Jack van der Veen, hoogleraar supply chain management aan Nyenrode Business Universiteit en initiatiefnemer van SCELP. “We zullen echt moeten snappen hoe blockchain werkt, juist omdat het nog geen bewezen technologie is. Als supply chain professionals moeten we kunnen achterhalen waar de oorzaak ligt als een blockchain niet goed functioneert; alleen dan kunnen we komen tot echte toepassingen.”